Bağışlarınız İçin Hesap Numaramız DOHAD - İs Bankası Gayrettepe Şubesi - 529030

KİMYASAL SAVAŞ VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
IÇISLERI BAKANLIGI SIVIL SAVUNMA GENEL MÜDÜRLÜGÜ 
tarafindan hazirlanan ayni baslikli brosürden alinmistir.


KIMYASAL SAVAS TANIMI
Kimyasal özelliklerinden dolayi öldürücü, yaralayici, tahris edici ve ayni zamanda yangin çikartici, insanlara, bitki ve metallere etkisi olan kati, sivi ve gaz halindeki maddelerle yapilan savastir.
ÖNEMI
Yapimlari kolay ve ucuz olmasini, tesir alanlarinin çok genis olmasi,  tesis ve malzemeyi tahrip etmeden öldürücü olmasi en önemli özellikleridir.
GENEL ETKILERI
Solunum sistemi yoluyla alinan doz, maddenin havadaki miktarina ve kisinin  kimyasal sahada kalma süresine baglidir. Sivi kimyasal savas maddeleri cilt tarafindan emilmek suretiyle ciltte tahris ve yaralara sebep olurlar. 
Düsük dozda kirlenen arazilerde fazla süre kalindigi takdirde, gerek  solunum gerekse cilt tarafindan fazla miktarda emilme olacagindan,  kayiplara sebep olurlar. Bazi kimyasal savas maddeleri kalicidir. Bunlarin  kaliciligi fiziksel özelliklerine, hava sartlarina, arazinin, malzemenin  ve teçhizatin tipine baglidir.


KIMYASAL SALDIRININ BELIRTILERI
Uçaktan yayilan bir serpinti veya toz görülmesi 
Düsman tarafindan gelen duman ve sis görülmesi
Patlama sesi az duyulan topçu mermileri
Etrafta süpheli yag damlalari veya su birikintileri görülmesi
Çevreye degisik kokularin yayilmasi (sarimsak, hardal kokusu vb)
Görmede bulaniklik hissi
Ani bas agrisi, öksürme, aksirma, burun akmasi veya kanamalarin 
görülmesi
Gögüste agri, nefes almada zorluk görülmesi
Deride kizariklik veya kabarciklarin görülmesi
Bulanti ve kusma görülmesi


SALDIRIDAN ÖNCE HAZIRLIK
Kimyasal savas hakkindaki gerekli bilgileri ögrenin, çevrenizdekilere ögretin
Ev ve isyerlerinizin iç kisimlarinda penceresi en az ve korumaya 
elverisli bir odasini siginma yeri olarak hazirlayin
Hazirladiginiz siginma yerine disaridan içeriye gaz sizmasini 
önlemek için pencere kenarlarini ve kapi araliklarini bant, yapiskan 
sünger ve macun ile kapatin
Kimyasal savasin etkilerine karsi korunma saglayan malzemeleri 
temin etmeye çalisin ve kullanmayi ögrenin
Kendi kendinize yardim ve ilk yardim esaslarini ögrenin
Besinlerinizi gaz geçirmeyen cam ambalaj veya kutularda koruyun

SALDIRI SIRASINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Evinizde veya isyerinizde iseniz
Önceden hazirlamis oldugunuz siginma odasina girin. Kapatilmis 
pencere ve kapi araliklarini, ek önlem olarak, sulandirilmis çamasir 
suyuna batirilmis bez, battaniye vb malzeme ile örtün.
Tehlike geçinceye kadar bekleyin
Eger gözlerinizde yanma varsa, bu gaz sizintisinin belirtisidir, 
gözlerinizi bol su ile yikayin
Sizinti oldugunu tahmin ettiginiz bölgeyi önce sulandirilmis 
çamasir suyu ile, daha sonra sabunlu su ile yikayin
Radyoyu dinleyin ve açiklamalara uyun
Disarida iseniz:
Siginma yerlerine girmeden önce:
Üzerinize gaz bulasmis olabilir, derhal elbiselerinizi çikarin, cildinizi 
bol su ile yikayin
Yukaridaki tedbirleri alin.
Tasit araçlarinda iseniz:
Pencere, kalorifer ve havalandirma sistemlerini kesinlikle kapali tutarak, 
en seri sekilde siginma yerine girin.

KORUNMA VE ILK YARDIM
Toplu korunma
Tehlike aninda yakininizdaki güvenli, kapali bir yere girin. Panige ve 
heyecana kapilmayin. Yapilacak uyarilara göre hareket edin.
Ferdi korunma
Mümkünse gaz maskesi takin
Sis ve duman içine girmeyin
Üzerinize gaz bulasmissa, giysinizi çikarip atin ve hemen temiz bir giysi giyin
Elbise disinda kalan çiplak deriye koruyucu merhem sürün ya da pudra dökün
Daha önce korumaya almadiginiz yiyecekleri yemeyin
Açik su kaynaklarindaki sulari içmeyin
Alkol ve sigara kullanmayin
Ilk yardim
Gazdan yüzünüz etkilenmisse, bol sabunlu su ile yikayin
Yüzünüzü, kulaginizi ve boynunuzu sabunlu su ile temizleyin
Mümkün oldugunca hareketten kaçinarak, gereksiz enerji harcamayin
Gazdan etkilenen kisiyi yürütmeyin ve konusturmayin
Gazdan etkilenen kisiyi rahat ve sicak tutun, giysilerini gevsetin
Solunumda duraklama gördügünüzde suni solunum yaptirmayin, mümkünse 
oksijen cihazi kullanin
Etkilenen kisiye alkollü içki ve sigara kullandirmayin
Etkilenen kisiye sekerli su, çay ve kahve içirin
Ilk firsatta en yakin saglik kurulusuna basvurun

IKAZ VE ALARM ISARETLERINE UYUN

SARI IKAZ ANLAMI:
Üç dakika sürekli düz siren sesi Saldiri ihtimali var

KIRMIZI IKAZ ANLAMI:
Üç dakika yükselip alçalan dalgali siren sesi Saldiri tehlikesi var

RADYOAKTIF SERPINTI IKAZI ANLAMI:
Kesik kesik siren sesi Radyoaktif serpinti var

BEYAZ IKAZ ANLAMI:
Yayin araçlari ile verilir Tehlike geçti

KIMYASAL SAVAS MADDELERI
Yakici gazlar
Bogucu gazlar
Sinir gazlari
Kan zehirleyici gazlar
Kusturucu gazlar
Göz yasartici gazlar
Uyusturucu gazlar
Muhtelif gazlar

YAKICI GAZLAR
Fizyolojik Etkileri
Gözlerde sulanma ve yanma
Gözlerde isiga karsi duyarlilik
Göz kapaklarinin sismesi
Öksürük ve bogulma hali
Gözlerde, bogaz ve nefes borularinda iltihaplanma
Yapilacak Ilk Yardim
Göz kapaklarinizi açik tutarak bol su ile uzun süre yikayin
Teninize bulasan siviyi yara temizler gibi, sürtmeden silin
Koruyucu merhem sürün
Bol su ile yikayin
Elbisenizi temizleyin ya da çikarip atin

BOGUCU GAZLAR
Fizyolojik Etkileri
Gögüste darlik ve solunum güçlügü
Öksürük, gözde yasarma
Yorgunluk, dudaklarda morarma
Burun ve bogazda tahris ve akinti
Bulanti ve kusma
Yapilacak Ilk Yardim
Varsa maske takin
Hastayi rahat, sicak tutun
Giysilerini gevsetin
Alkolsüz içecek verin (çay, kahve gibi)
Solunum durmussa, suni teneffüs uygulayin

KAN ZEHIRLEYICI GAZLAR
Fizyolojik Etkileri

Burun ve bogazda tahribat
Titreme ve öksürük
Gögüs darligi ve bogulma hali
Solunum hizlanmasi
Güç ve agir solunum
Gözde tahris ve yasarma
Bas agrisi, bas dönmesi, sersemleme
Bulanti ve kusma
Yapilacak Ilk Yardim
Varsa maske takin
Temiz havaya çikarin
Maske içine 3-4 dakika ara ile 2'ser ampulden en çok 8 ampul 
Amilnitrik ampulü (veya benzeri) kirarak koyun
Üzerine sivi gaz sürülmüsse, elbiselerini çikarin ve havalandirin
Hastayi sakin tutun, yürütmeyin, hastaneye ulastirin

SINIR GAZLARI
Fizyolojik Etkileri

Sebepsiz agri ve burun akintisi
Gögüs tikanikligi, solunum güçlügü
Görme bulanikligi, gözbebeklerinin küçülmesi
Kaslarda segirme
Bulanti ve kusma
Asiri terleme, idrar tutamama
Bas agrisi, denge bozuklugu
Saskinlik, miskinlik
Sebepsiz siçrama, çirpinma
Koma ve ölüm
Yapilacak Ilk Yardim
Varsa maske takin
Süratli hareket edin veya ettirin
Tenine bulasan siviyi sürtmeden silin
Bol su ile uzun süre yikayin
Kirli elbiselerini temizleyin veya çikarip atin
Bir saglik personeline, Atropin ignesi yaptirin

KUSTURUCU GAZLAR
Fizyolojik Etkileri

Burun ve bogazda tahribat
Öksürme ve aksirma, salya akmasi
Bas agrisi
Bogaz ve nefes borusunda siddetli aci
Bulanti ve kusma
Yapilacak Ilk Yardim
Varsa maske takin
Agizdan salya gelse de, maskeyi çikarmayin
Kusma zorunlulugu varsa, maskenin alt kenarini açip kusun, tekrar 
taktiginizda, içindeki gazi siddetle üfleyerek çikarin
Bir süre sonra kendiliginden iyilesme görülür

GÖZ YASARTICI GAZLAR
Fizyolojik Etkileri

Gözlerden bol yas gelmesi
Gözleri ovusturma istegi
Cilt ve burun içerisinde batma
Sicak su kullanildiginda ciltte yanma
Siddetli bas agrisi
Bulanti ve kusma istegi
Yapilacak Ilk Yardim
Varsa maske takin
Gaz bulutu geçtikten sonra maskenizi çikarin
Yüzünüzü rüzgara çevirin, giysilerinizi gevsetin
Gözlerinizi ovusturmayin, yara temizler gibi silin
Gözlerinizi bol su ile iyice yikayin
Cilde bulasmis sivi gazi sabun ve su ile iyice yikayin

UYUSTURUCU GAZLAR
Fizyolojik Etkileri

Ilk dört saat içinde:
Görmede bulaniklik, göz bebeklerinin büyümesi
Saskinlik, uyusukluk, sersemleme
Bas dönmesi, isitmede güçlük
Agiz, dudak, ciltte kuruma
Tansiyon yükselmesi, kalp atislarinin hizlanmasi
4-96 saat içersinde Hareketsizlik, çevreye intibaksizlik
Gelisi güzel davranislar, gayesiz dolasma
Yapilacak Ilk Yardim
Gözleri sadece temiz su ile yikayin
Vücuda bulasmissa sabun ve su ile yikayip iyice durulayin
Elbiseleri ve kirli sahayi bol deterjanli su ile yikayin ve 
tazyikli su ile durulayin
Malzemeleri temizlemede hipoklorid ve alkol kostik eriyikleri kullanin.

MUHTELIF GAZLAR
Klor ve Taklit Yakici Gaz:
Egitim amaci ile kullanilir
Herbesit'ler: Sivi haldedir.
Turuncu herbesitler, bitkilere asiri etkili olup, insan ve hayvanlara etkisi azdir
Beyaz herbesitler, toprakta uzun süre kalabilirler, kök yoluyla 
bitkiye girerler, genis yaprakli otlara etkin olup, insan ve hayvanlara etkisizdir.

sismikhaber.org , Doğa Hareketleri Araştırma Derneği sitesidir. www.dohad.org
Gönüllü olmak ister misiniz?